Zamanla, en tutkulu ilişkiler bile günlük yaşamın stresi ve rutinleri altında yıpranabilir. Çift terapistleri, yüzlerce ilişki dinamiğini gözlemleyerek, bir ilişkinin hayatta kalması ve gelişmesi için gerekli olan temel yapı taşlarını belirlemişlerdir. İlişkinizin sadece “işlemesi” değil, gelişmesi ve yeniden canlanması için uygulayabileceğiniz o en önemli 3 kural:
Kural 1: Çatışmanın Şekli, İçeriğinden Önemlidir (Onarım Çabaları)
Tartışmalar kaçınılmazdır. Ancak terapistler, mutlu çiftleri mutsuz olanlardan ayıran şeyin tartışma konusu değil, tartışmanın nasıl yürütüldüğü olduğunu söyler. Uzman John Gottman’ın araştırmaları, ilişkideki en yıkıcı dört davranışın (eleştiri, küçümseme, savunmacılık ve duvar örme) yokluğunun, tartışmayı sağlıklı bir alana taşıdığını gösterir.
Esas Mesele: Onarım Çabası
En önemli beceri ise, tartışma sırasında veya hemen sonrasında bir onarım çabası göstermektir. Bu, ortamdaki gerilimi azaltan her türlü jest veya ifadedir.
- Uygulama:
- Gerginlik arttığında: “Bir mola vermemiz gerekiyor, 20 dakika sonra sakinleşince tekrar konuşalım,” diyerek duvar örmek (sessiz kalıp ortamı terk etmek) yerine yapıcı bir mola talep edin.
- Küçümseyici bir şey söylediğinizi fark ettiğiniz an: “Söylediğim şey için çok özür dilerim, bu haksızcaydı. Geri alıyorum,” deyin.
- Partnerinizin mizahını kullanarak gerginliği düşürmeyi deneyin.
- Onarım çabalarınıza karşılık vermeyi öğrenin; partneriniz onarım çabası gösterdiğinde bunu kabul edin.
Kural 2: Duygusal Bağ Kurma Girişimlerine “Dönün” (Aktif Dinleme ve Merak)
Terapideki birçok ilişki sorununun temelinde, partnerlerin birbirlerinin duygusal bağ kurma girişimlerini (bağlanma davetlerini) görmezden gelmesi veya reddetmesi yatar. Partneriniz size bir şey anlattığında, bir şeye ilgi gösterdiğinde ya da yardım istediğinde, aslında “Benim için önemli misin?” diye soruyordur.
Esas Mesele: Öncelik ve Doğrulama
Bu davetlere sık sık “dönmek” (cevap vermek), ilişkideki duygusal banka hesabınızı doldurur.
- Uygulama:
- Partneriniz size gününün nasıl geçtiğini anlatırken telefonunuzu/TV’yi bırakın ve aktif dinleme yapın. Göz teması kurun.
- “Bunu anlıyorum, haklısın (veya mantıklı geliyor). Böyle hissetmen çok doğal,” diyerek partnerinizin duygularını doğrulayın. Onaylamak, aynı fikirde olmak anlamına gelmez; sadece onun duygularının varlığını ve geçerliliğini kabul etmektir.
- Merakınızı Canlandırın: Partnerinize yüzeysel sorular yerine, “En büyük hayalin ne?”, “Şu an en çok ne hakkında endişeleniyorsun?” gibi derin, iç dünyasına yönelik sorular sorun.
Kural 3: İlişkinin Negatif Duygu Dengesini Pozitife Çevirin (5:1 Oranı)
Dr. Gottman’ın bir diğer temel bulgusu, sağlıklı ve mutlu ilişkilerde, çatışma anlarında bile pozitif ve negatif etkileşimler arasındaki oranın çok yüksek olmasıdır. İdeal oran, her 1 negatif etkileşime karşılık 5 pozitif etkileşim olmasıdır (5:1 Kuralı).
Esas Mesele: Minnettarlık ve Takdir Kültürü
Negatif duygular kaçınılmaz olsa da, güçlü ilişkiler, minnettarlık, takdir, şefkat ve sevgi ifadelerini günlük hayatın bir parçası haline getirerek bu negatifliği boğar.
- Uygulama:
- Küçük İltifatlar: Partnerinizin yaptığı küçük şeyleri bile fark edin ve dile getirin: “Masayı hazırlaman ne kadar düşünceli bir davranış, teşekkür ederim.”
- Fiziksel Yakınlık: Dokunmayı, sarılmayı ve öpüşmeyi bir göreve değil, bir rutine dönüştürün (günde en az 6 saniye sarılma kuralı).
- Sevgi Dilleri: Kendi sevgi dilinizle değil, partnerinizin sevgi diliyle sevgi ve takdir gösterin. Eğer onun dili hizmet davranışlarıysa, onun için bir şey yapın; eğer onaylayıcı sözlerse, takdirinizi söyleyin.
Her Zaman Yanınızdayız
İlişkiler, üzerinde çalışılması gereken dinamik süreçlerdir ve bu kuralları uygulamak her zaman kolay değildir. Eğer ilişkinizdeki döngüleri tek başınıza kırmakta zorlanıyorsanız, profesyonel bir desteğe başvurmaktan çekinmeyin.
Unutmayın, yardım istemek bir zayıflık değil, ilişkinize ve partnerinize olan bağlılığınızın en büyük göstergesidir. Sizlere bu yolda yanınızda olduğumuzu ve ihtiyaç duyduğunuzda destek için bizimle iletişime geçebileceğinizi hatırlatmak isteriz. Birlikte, daha sağlam ve doyurucu bir gelecek inşa edebilirsiniz.
