Her ilişkide fikir ayrılıkları ve gerilim anları yaşanır. Önemli olan, bu anların yıkıcı bir tartışma döngüsüne dönüşmesini engellemek ve odak noktasını haklı çıkmaktan çözüm bulmaya kaydırmaktır. Çift terapistleri, sağlıklı ve uzun ömürlü ilişkilerin, çatışmayı yönetme biçimleriyle inşa edildiğini belirtir. İşte ilişkide çözüm odaklı ilerlemenizi sağlayacak o temel 3 yapı taşı:
Yapı Taşı 1: “Sen” Dilinden “Ben” Diline Geçiş (Suçlamayı Durdurun)
Yıkıcı tartışmaların en büyük tetikleyicisi, partneri suçlayan, eleştiren ve genelleme yapan “Sen” dilidir. (“Sen asla beni dinlemiyorsun,” “Sen hep geç kalıyorsun.”) Bu dil, karşı tarafın hemen savunmaya geçmesine ve asıl sorunun göz ardı edilmesine yol açar.
Esas Mesele: Duygusal İfade ve Etkiyi Açıklama
Çözüm odaklı iletişim, odağı partnerin eyleminden, o eylemin sizde yarattığı duyguya ve ihtiyaca çevirir.
- Uygulama:
- Suçlayıcı Dili Bırakın: “Sen hep sorumluluktan kaçıyorsun” demek yerine, “Ben” diliyle durumu ifade edin.
- “Ben” Formatını Kullanın:“Şunu yaptığında/olduğunda → kendimi şöyle hissediyorum → çünkü şuna ihtiyacım var/bana şu anlama geliyor.”
- Örnek: “Akşam yemeğine geç kaldığında, bekletildiğim için kendimi değersiz hissediyorum. Bu yüzden zamanında haber verilmesine ihtiyacım var.”
- Net Bir İstek Belirtin: Duygunuzu ifade ettikten sonra, ne istediğinizi net ve nazikçe belirtin (“Lütfen bir dahaki sefere 10 dakika önceden haber ver”).
Yapı Taşı 2: Soruna Karşı Takım Olun (“Biz” Odaklı Problem Çözme)
Tartışma anında, çiftler genellikle birbirini rakip olarak görme tuzağına düşer. Terapistler ise, sağlıklı çiftlerin “bize karşı problem” zihniyetini benimsediğini vurgular. Sorun her iki tarafa da aittir ve çözüm, iki kişinin ortak çabasıyla bulunacaktır.
Esas Mesele: Empati ve Ortak Çözüm Yaratma
Bu zihniyet, enerjinizi birbirinize saldırmak yerine, problemi masanın üzerine koyup birlikte incelemeye yöneltir.
- Uygulama:
- Aktif Dinleme (Doğrulama ile): Partnerinizi yargılamadan dinleyin. Anladığınızı göstermek için söylediklerini kendi kelimelerinizle geri yansıtın (Aynalama Tekniği): “Eğer doğru anladıysam, işten yorgun gelip evde hala her şeyin senden beklenmesi seni bunaltmış, değil mi?”
- Ortak Zemin Arayın: Farklılıklar yerine, her ikinizin de kabul edebileceği ve ilişkinizin değerlerine uyan çözümler üzerinde çalışın. (Örnek: “Hafta içi çok yoğunsak, hafta sonu ev işlerini adilce bölüşmek konusunda uzlaşabiliriz.”)
- Mola Uygulayın: Tartışmanın kontrolden çıktığını hissettiğinizde, saygılı bir mola isteyin: “Şu an çok sinirliyiz, birbirimizi kırmadan önce 20 dakika ara verelim ve sonra devam edelim.” (Mola süresini ve devam etme niyetini belirtmek önemlidir).
Yapı Taşı 3: Geçmişi Değil, Şimdiki Sorunu Çözün (Odaklanma)
Birçok tartışma, sadece mevcut bir konu hakkında başlar, ancak saniyeler içinde eski hatalara, bitmemiş kavgalara ve geçmişteki kırgınlıklara kayar. Bu, çözüm bulmayı imkansız hale getirir. Sağlıklı ilişkiler, problem çözerken güncel konuya odaklanma disiplinini sürdürür.
Esas Mesele: Konuyu Sınırlama ve Onarım
Eski yaraların açılması yerine, enerjiyi sadece elimizdeki somut soruna yönlendirmeliyiz.
- Uygulama:
- Kural Koyun: Tartışmaya başlamadan önce, “Sadece şu anki konu (örneğin bulaşıklar) hakkında konuşalım. Geçmişi karıştırmayalım,” diye anlaşın.
- Hemen Onarın: Eğer istemeden kırıcı bir şey söylediyseniz veya partneriniz geçmişe kayarsa, hemen onarım yapın: “Üzgünüm, konuyu dağıtmayalım. Şu anki soruna dönelim.” Veya “Söylediğim şey kırıcıydı, özür dilerim,” deyin.
- Küçümsemekten Kaçının: Göz devirme, alay etme, küçümseme gibi yıkıcı davranışlar çözüm kapısını tamamen kapatır. Unutmayın, ilişkinizdeki en büyük düşmanınız küçümsemedir. Onarım, çözümden bile önce gelir.
Her Zaman Yanınızdayız
Sağlıklı bir ilişki inşa etmek, öğrenilen ve uygulanan beceriler gerektirir. Eğer sıkışmış hissediyor, tartışma döngülerini kıramıyor veya çözüm odaklı ilerlemekte zorlanıyorsanız, profesyonel destek almak, ilişkiniz için yapacağınız en değerli yatırımdır.
Unutmayın, yardım istemek bir zayıflık değil, ilişkinize ve partnerinize olan bağlılığınızın en büyük göstergesidir. Sizlere bu yolda yanınızda olduğumuzu ve ihtiyaç duyduğunuzda destek için bizimle iletişime geçebileceğinizi hatırlatmak isteriz. Birlikte, daha sağlam ve doyurucu bir gelecek inşa edebilirsiniz.
